Không tiếp tôi trong nhà, nhưng ông Giáp “dành” hẳn nửa buổi tiếp tôi bên những cây bưởi siêu lạ ngoài vườn. Công việc cuối năm của ông khá bận rộn từ việc tưới cây, chăm sóc, tỉa cành, cắt tán, bọc quả, kiểm tra quả, cây trước khi chuyển đến tay khách hàng… một tay ông làm hết. Rồi vừa làm ông vừa kể cho tôi nghe nghề trồng cây, cũng như ý tưởng ghép quả độc đáo trên cây bưởi của mình.
 |
| Cây bưởi siêu lạ với 10 loại quả trên cùng một cây |
Ông Giáp bén duyên với nghề trồng cây từ năm 2000, bắt đầu với cây cam canh lấy quả. Đến năm 2005, ông phát triển thêm mô hình cây cam cảnh để phục vụ người dân chơi Tết Nguyên đán, chủ yếu là những cây thấp, dáng tròn nhưng quả xum xuê, mọng và vỏ đỏ. Dù thời điểm đó cây cam canh cảnh bán khá chạy nhưng khách thường chê đơn điệu và phải gắn thêm đồ trang trí mỗi khi mua về. Trong quá trình ghép cây bán giống, ông chợt lóe lên ý tưởng, tại sao không tạo một cây cảnh có nhiều loại quả với nhiều màu sắc sẽ rất độc đáo để tạo cảm giác sung túc, đầy đủ cho năm mới?
 |
| Ông Giáp bén duyên với nghề từ năm 2000 |
 |
| Công việc ghép quả ban đầu của ông khá vất vả |
Nghĩ là làm, năm 2008, ông bắt đầu “dự án” ghép quả cho cây của mình. Công việc ban đầu khá vất vả, ông phải lặn lội đi khắp các nơi để tìm giống quả, giống cây ăn quả ưng ý để ghép. Tìm được giống tốt, dựa vào kinh nghiệm và kỹ thuật học được, ông ghép 5 loại quả lên thân cây bưởi. Theo ông Giáp, thân cây bưởi được ông chọn làm cây ghép vì gốc to, cành khỏe, có thể ghép được nhiều loại quả cùng họ như cam, chanh, quất, phật thủ.
 |
| Cây bưởi được ông chọn làm cây ghép vì gốc to, cành khỏe |
 |
| Từ một gốc cây, ông Giáp cho ra hàng loạt loại quả độc lạ khác nhau |
Ban đầu cây vẫn đậu quả nhưng đến cận Tết thì bị rụng gần hết vì nhiều lý do, có loại quả không đúng thời vụ bị rụng, có quả chín quá nên bị thối... Không nản chí, vốn tính cần cù ưa tìm tòi sáng tạo, năm sau ông tiếp tục làm lại. Trải qua nhiều công đoạn mày mò nghiên cứu, thử nghiệm hàng trăm cây cuối cùng ông cũng tìm ra “công thức” ghép từng loại quả với từng thời điểm khác nhau. Trong đó, quả bưởi ghép tầm tháng 5 - tháng 6, rồi đến cam tháng 7 - tháng 8, cuối cùng là quất, phật thủ ghép tháng 9 đến tháng 10 Âm lịch và cho quả chín đều dịp Tết.
 |
| Các công đoạn ghép quả rất tỷ mỉ |
 |
| Tùy từng loại quả mà thời điểm ghép sẽ khác nhau |
Chỉ cho tôi gốc cây đang mang hàng chục thứ quả trên mình ông Giáp tận tình giảng giải: Thân cây bưởi được chọn làm cây ghép vì gốc to, cành khỏe, có thể ghép được nhiều loại quả cùng họ như cam, chanh, quất, phật thủ. Trong đó, để cho có nhiều màu sắc, thêm sinh động, mỗi loại quả ông lại chọn nhiều giống khác nhau, cùng là cam ông chọn cả cam Canh, cam Cao Phong, cam Vinh; chanh thì có thể ghép cả chanh thường và chanh đào; bưởi thì có bưởi da xanh, bưởi đỏ, bưởi năm roi, bưởi Diễn… Cứ như thế, đến nay ông đã ghép tổng cộng 10 loại quả trên cùng một gốc cây bưởi.
 |
| Quả trên cây cũng được bọc lại để tránh bị ong, sâu bệnh làm hại |
Là người có nhiều năm kinh nghiệm, trồng và ghép cây ông Giáp phân tích: Muốn quả ghép phát triển bình thường trên thân cây mới, người ghép phải khéo léo và rất cẩn thận để ghép cuống quả vào cành hay nhánh của cây thật chính xác, tương xứng nhau, khi buộc phải thắt chặt nilon ở vết ghép để quả có chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, dụng cụ cắt ghép phải thật sắc, tay cầm chắp 2 đầu mối phải thật chắc nếu không 2 đầu mối rồi quấn chặt nếu bị xê dịch mối ghép sẽ hỏng 2 mép vỏ sẽ không liền được vào nhau, tỷ lệ đậu quả không cao và quả không được đẹp. Ông tính toán, khi mình cắt cành có quả để ghép vào cây, tự quả có thể nuôi sống nó khoảng 7-10 ngày. Trong thời gian 7-10 ngày đó, giữa tiếp giáp của 2 đầu mối ghép có thể liền và truyền nước rồi chất dinh dưỡng vào nuôi quả.
 |
| Những chùm quả sai trĩu cành |
Những ngày cuối năm, rất nhiều người thích chơi cây cảnh lại tìm đến vườn cây của ông Lê Đức Giáp để chọn và mua loại cây cảnh siêu lạ với 10 loại quả trên cùng một cây. Anh Trần Mạnh Chiến, nhà ở quận Hà Đông cho biết, mấy năm gần đây năm nào tôi cũng đến vườn nhà ông Giáp để chọn cho mình một cây bưởi ghép quả vừa độc vừa lạ về chơi Tết. Cây bưởi mang nhiều loại quả tượng trưng cho sự sung túc, đoàn viên, rước tài lộc về cho gia chủ. Chơi cây bưởi ghép cũng khá bền, thường gia đình tôi chơi hết tháng Giêng rồi lại gửi lại nhà ông Giáp chăm sóc, sang năm lại rước về chơi tiếp.
 |
| Ông Giáp kiểm tra cẩn thận cây bưởi siêu lạ trước khi cho khách |
Khách hàng nhà ông Giáp hiện tại không chỉ ở Hà Nội và các tình lân cận mà nhiều người ở miền Trung, miền Nam cũng ra tham quan, đặt mua. Tết Tân Sửu năm nay, ông trồng trên 100 gốc cây với 10 loại quả: Bưởi Diễn, bưởi đỏ, bưởi da xanh, phật thủ, quýt, cam đường, cam Vinh, quất, chanh, chanh đào được ông ghép chung vào một thân cây… với đủ các màu sắc rất hấp dẫn. Để tạo ta cây bưởi siêu lạ với 10 loại quả trên cùng một cây, ông Giáp phải tốn thời gian, công sức, cũng như tâm huyết dành cho nó. THời gian chăm sóc cho cây gàn 3 năm mới đến tay người tiêu dùng (khoảng 2 năm chăm gốc, 1 năm ghép quả), nhưng giá bán cây thời điểm hiện tại cũng chỉ dao động từ 2 đến 10 triệu đồng. Theo ông Giáp, năm nay dịch Covid, kinh tế khó khăn nên cây bán ra với giá phải chăng để nhiều người được chơi. Hiện vườn cây siêu lạ với 10 loại quả trên cùng một cây của ông đã có khách đặt hơn 60 cây, số còn lại ông tin tưởng đến ngày Rằm tháng 12 khách sẽ đến “rước" hết.
Phạm Tiệp
